SİVRİSİNEKLER
Malumunuz yaz geliyor. Bu mevsimle beraber hayatımıza giren sivrisinekler bizi olumsuz etkiliyor. Ben de bu yüzden Sivrisinekler hakkında yazmak istedim.
Sivrisinekler kan emmelerinin dışında tarihin ilk çağlarından yana taşıdıkları hastalıklarla büyük kayıplara neden olmuşlardır. Bu yüzden sivrisineklerle mücadele önem taşır. Bu yazımda sivrisineklerin yaşamını, taksonomisini, mücadelesi gibi konuları ele alacağım.
Sivrisineklerin Taksonomisi
Takım: Diptera
Alttakım: Nematocera
Familya: Culicidae
Altfamilya: Anophelinae, Culicinae
Ülkemizde belirlenen toplam Sivrisinek türü sayısı 50 adettir.
Sivrisineklerin Biyolojisi
Sivrisineklerin ergin erkekleri nektarlarla, dişiler ise kanla beslenirler. Holometabol başkalaşıma sahip olan sivrisinekler yukarıdaki görselde de göreceğiniz üzere 4 biyolojik dönem geçirirler.
Yumurta Dönemi
Kan emen dişiler birkaç gün içerisinde 50 ile 200 adet arası değişen yumurtalarını, su birikintilerine ya da suyla dolacak yerlere tek tek veya kümeler halinde bırakırlar. Yumurta dönemi 2-4 gün sürer.
Larva Dönemi
Sivrisinekler larvaları su yüzeyinde asılı kalırlar. Karınlarının sonlarında bulunan sifon denilen organlarla su yüzeyinde asılı kalmış ve hava ihtiyacını karşılamış olurlar. Anophelinae altfamilyasında ise sifon bulunmaz. Larvalar organik atıklar, mikroorganizmalar ve ölü veya canlı omurgasızlarla beslenirler. Larva dönemi 2 hafta civarı sürer.
Pupa Dönemi
Pupa dönemi sucul olup bu dönem 2 veya 4 gün sürer.
Ergin Dönemi
Pupadan çıkan erginler 15-20 dakika içerisinde uçmaya başlarlar.Ergin olan dişi sivrisinekler birkaç gün içerisinde cinsel olgunluğa ulaşır. Yumurta geliştirmek için mutlaka kan emmeleri gerekir.
Sivrisineklerin Kan Emmesi
Sivrisinekler 6 iğneli sokucu emici ağız yapısına sahiptirler. Sivrisinekler konukçularının kokularını aldıktan sonra uygun bir kan emme alanı bulup ağız parçalarını deriye sokarak kan emmeye başlarlar. Emdiği bölgedeki kanın pıhtılaşmaması için antikoagülan isminde bir madde salgılarlar. Sivrisinekler tarafından sokulduktan sonra kaşıntın olması bu madde yüzündendir.
Sivrisineklerin Taşıdığı Hastalıklar
1- Viral Hastalıklar
Arthropodların vücudunda çoğalan ve arthropodlar tarafından taşınan virüslere arbovirüsler denilmektedir. 100 kadar arbovirüs insanları, 40 kadarı arbovirüs ise evcil hayvanları enfekte etmektedir.
2-Lenfatik Filariasis (Fil Hastalığı)
Filarya türleri doku parazitleri olup, parazitik nematodlar içinde en gelişmiş grubu oluşturmaktadırlar. Bu nematodlar, arthropodların ara konukçularıdır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde insanlara bulaşan Wuchereria bancrofti Dirofilaria ve Brugia türleri Güney Asya'da bulunur. Anopheles, Aedes ve Culex türü ise bunlara vektörlük yapmaktadırlar.
3- Sıtma
Anopheles cinsine bağlı sivrisinekler sıtma (Plasmodium) etmenlerini (Plasmodium falciparum P. vivax P. malarie ve P. ovale) insanlara bulaşmada rol oynamaktadırlar.
Sivrisineklerle Nasıl Mücadele Edebiliriz?
Sivrisineklerle mücadele; çevre düzenlemesi, biyolojik ve biyoteknik mücadele, doğal kovucuları ve kimyasal mücadele şeklindedir.
Çevre Düzenlemesi
Suyla dolabilecek çukurlar kapatılmalı, su birikintilerinin ve bataklıkların kurutulması, atık suların birikmesini engelleme, yerleşim yerlerinin sivrisinek üreme alanlarından uzakta yapılması bu böceklerle mücadelede önemlidir.
Kişisel Önlemler
Kapı ve pencerelere sineklik, uzaklaştırıcı losyon ve kremler, elektrikle ısınan fumigant tabletler kullanılması sivrisinekleri sizden ve ailenizden uzak tutacaktır.
Sivrisineklerin Doğal Kovucuları
-Lavanta yağı
-Kurutulmuş Karanfil
-Taze fesleğen
-Sarımsak
-Nane yağı, çay ağacı yağı gibi maddeler sivrisinekler tarafından sevilmezler.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Sağlıcakla...
0 Yorum:
Yorum Gönder